Posted by Ram Kumar Shrestha on June 29, 2010
ekantipur
By जितेन्द्र साह
काठमाडौ, अषाढ १५ – राजधानीको मुख्य पर्यटकीयस्थल बौद्ध स्तुपा (छ्योर्तेन) भित्रको प्राचीन अजिमा देवीको मूर्तिलाई अढाई दशकपछि जीर्णोद्धार गरेर 
नयाँ स्वरूप प्रदान गरिएको छ ।
नयाँ स्वरूप प्रदान गरिएको छ ।२०४२ सालमा चाँदीको पाता र सुनको जलपले यसको जीर्णोद्धार गरिएको थियो । बौद्ध घ्याङ गुठीको पहलमा बौद्धनाथ क्षेत्र विकास समितिले स्थानीयवासीको आर्थिक सहयोगले १८ तोला सुनको लेप प्रयोग गरी मूर्तिलाई सुन्दर स्वरूप दिएको हो । बौद्ध धर्मालम्बी स्थानीय तामाङ्गहरूले यसलाई इष्टदेवीका रूपमा पूजा गर्छन् ।
‘पर्यटकीय, धार्मिक र ऐतिहासिक रूपले महत्त्वपूर्ण बौद्ध क्षेत्रको यी ओझेलमा परेका प्राचीन धरोहरबारे युवा पुस्ता र पर्यटक दुवैले जानुन् भन्ने उद्देश्य हो,’ बौद्धनाथ क्षेत्र विकास समितिका अध्यक्ष दीपेन लामाले कान्तिपुरसँग भने, ‘पर्यटक र शोधकर्ताको ओइरो लाग्ने यो थलोमा अजिमा खोज र अध्ययनको सशक्त विषय हो ।’ तिब्बती भाषाको पुस्तक ‘काथाङ घुइपा’ का अनुसार सातौं शताब्दीमा विश्वको आठ पवित्र स्थलमा अजिमाको स्थापना गरिएको थियो । तीमध्ये तिब्बत, भारत र नेपालका दुई/दुई स्थलमा, श्रीलंका र मलेसियाका एक/एक स्थलमा यो मूर्तिको प्राण प्रतिष्ठापन गरिएको थियो । काठमाडौंको स्वयम्भुको हारतीमा अजिमाको अर्को मूर्ति छ ।
तामाङ्ग भाषामा मम् ठकुरानी, मम् पुकोसिद्धि, नेवारमा अजिमा, छस्कामुनि, तिब्बती भाषामा पुकासिदी र संसारभरि ‘मम््’ को नामले पुजिने यस देवीको अर्थ नेपाली भाषामा बज्यै हुन्छ ।
‘बौद्ध धार्मिक मान्यताअनुरूप स्तुपाको संरक्षण र स्थानीयवासीको कल्याणका लागि यसको स्थापना गरिएको हो,’ बौद्धका प्रमुख लामा ७८ वषर्ीय ज्ञानीबज्र लामाले कान्तिपुरसँग भने । उनका अनुसार बौद्धबासी (तामाङ भाषामा झेरुङ खस्यौरबीच) परदेश जाँदा, बिरामी पर्दा, व्यवसाय गर्दा, सन्तान प्राप्ति, रक्षा र मुक्तिका लागि यो प्रतिमालाई पुज्ने चलन छ । ‘कुनै नयाँ काम सुरु गर्दा माताको दर्शन गर्छु,’ बौद्धकी सजना लामाले भनिन्, ‘परिवारको आरोग्यता र कल्याणका लागि पूजा गर्न म मासिकरूपमै जान्छु ।’
ढुंगाकै प्राकृतिक स्वरूपमा रहेको यस प्रतिमालाई संरक्षण गरेर लाने क्रममा सुरुमा पित्तल, त्यसपछि चाँदीको पाता र सुनको लेप लगाइएको बौद्धका प्रमुख पुजारी ज्ञानीबज्र लामाले बताए । वषौर्ंसम्म ढुंगे मूर्तिलाई पुज्दै आएकोमा नेपाल सम्वत् १०११ सालमा पित्तलको पाता लगाइएको थियो ।
समितिका अध्यक्ष लामाका अनुसार स्वदेश र विदेशबाट आउने बौद्ध अध्यनार्थीबीच उक्त स्थल निकै दर्शनीय छ । प्रत्येक गुम्बामा स्वदेश र विदेशका सयदेखि ५ सय भिक्षु- भिक्षुणीहरू बौद्ध धर्मबारे विद्या आर्जन गर्न आउने गर्छन्् । बौद्ध क्षेत्रमा ४० वटा गुम्बाहरू निर्माण भइसकेका छन् र केही निर्माण हुने क्रममा छन् ।
No comments:
Post a Comment