राष्ट्र बैँकको सकारात्मक पहल : सय रुपैयाँको नोटमा बुद्ध चिनाउने

Posted by Ram Kumar Shrestha on March 26, 2012

१३ चैत, काठमाण्डौ । भारतले गौतम बुद्ध आफ्नो देशमा जन्मिएको हल्ला गर्न कपिलबस्तु जस्तै भूमि निर्माण गरिहेको बेला बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनीको प्रचार गर्न तम्सिएको नेपाल राष्ट्र वैंकले अब नेपाली एक सय रुपैयाँको नोटमा गौतम बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनी र अशोक स्तम्भ राख्ने भएको छ ।

गौतम बुद्ध नेपालकै हुन् भन्ने गतिलो प्रचार गर्न खोजेको राष्ट्रबैँकले अब सय रुपैयाँको नोटमा लेख्नेछ – लुम्बिनीः द बर्थ प्लेस अफ लर्ड बुद्ध ।’

गौतम बुद्ध नेपालमै जन्मिएका हुन भनेर प्रचार गर्न तम्मिएको नेपाल राष्ट्र वैंकले अब छाप्ने नोटमा यस्ता तस्वीर राख्न प्रस्ताव तयार पारि अर्थ मन्त्रालय पठाएको छ । अर्थले सो प्रस्तावलाई मन्त्रिपरिषद्मा लगेर स्वीकृति दिएपछि नोट छाप्ने काम सुरु हुने छ । लुम्बिनीका तस्वीर अंकित नोट बजारमा आउन ६ महिना लाग्ने छ ।

‘रुपैयाँ एक सय तुरुन्त पाइने छ’ भन्ने वाक्यको तल र गर्भनरको हस्ताक्षरको ठिक माथि हाल खाली रहेको स्थानमा अंग्रेजीमा लुम्बिनीः द बर्थ प्लेस अफ लर्ड बुद्ध ‘ लेख्न प्रस्ताव गरिएको राष्ट्र वैंक स्रोतले जनाएको छ । हाल तारादेवीको मूर्ति रहेको स्थानामा मायादेवीको मूर्ति र मन्दिर रहेको ठाउँमा अशोक स्तम्भ राख्न लागिएको छ ।

तर नोटमा गौतम बुद्धको तस्वीर भने राखिने छैन् । गौतम बुद्धको तस्वीर बिभिन्न आकारप्रकारका भएको र त्यसमा एकरुपता नभएकाले तस्वीर राख्न समस्या भएको बताइएको छ । अबदेखि कागजी नोटमा बिक्रम सम्बत र ईस्वी सम्वतमा निष्काशन मितिसमेत राखिने भएको छ ।

@Solidarity

भारतबाट ठुलो रकममा किनिए कुलचन्द्र गौतम

Posted by Ram Kumar Shrestha on March 24, 2012

काठमाडौं, चैत्र ९ कुल चन्द्र गौतम९ चैत,काठमाडौ। सयुक्त राष्ट्रसंघमा आफ्नो पहुँच देखाएर राष्ट्रसंघका महासचिव वान कि मुनको भ्रमण रोकाउन सफल कुलचन्द्र गौतमको बारेमा नयाँ कुरा खूलासा हँदै आएका छन् ।

उनले राष्ट्रसंघको मुख्यालय न्युयोर्क पुगेरै महासचिव वान कि मुनको लुम्बिनी भ्रमण रोकाएका बताइएको छ।वानले आगामी वैशाखको १६ मा लुम्बिनीमा हुने सम्मेलनमा आउने जनाउ दिएपछि सरकारले गत शुक्रबार औपचारिक पत्र पठाएको थियो र सरकारले पत्र पठाएकै दिन काठमाडौंबाट अमेरिका उडेका गौतमले न्युयोर्कमा पनि आफ्नो पुरानो हैसियत दुरुपयोग गरेर वानको भ्रमण रोकाए लगतै उनका बारेमा खोज तलाश बढेको थियो।

लुम्बिनी विकासको जस प्रचण्डलाई जान्छ भन्ने बहानामा गौतमको र उनको केही सहयोगी टोलीले वानको भ्रमणविरोधी अभियान चलाएको भनेर आफै प्रोपोगण्डा गर्दै आइरहेका छन्। तर एउटा विश्वस्त स्रोतले भने यसको कारण अर्कै रहेको दावी गरेको छ।

उक्त स्रोतका अनुसार बुद्धको जन्मस्थल लाई भारतले आफ्नो देशमा पर्छ भनेर प्रचार गर्दै आइरहेको छ। राष्ट्रसंघकै महासचिव लु्म्विनी आएपछि बुद्धको जन्मस्थल नेपालनै हो भनेर विश्वभर सन्देश जाने र भारतको प्रचार ओझेलमा पर्ने निश्चित थियो। यसबाट कसैलाई फाइदा थियो भने त्यो नेपाल र कसैलाई घाटा थियो भने त्यो भारतलाई हुने थियो। यस्तो अवस्थमा कुलचन्द्र गौतमलाई भारतले ठुलो रकम र केही अन्य केही प्रलोभनमा पारेको स्रोतले दावी गरेको छ।

कुलचन्द्र गौतम सयुक्त राष्ट्रसंघको उप महासचिव भइसकेकाले उनको त्यहाँ केहि न केहि पुहँच छ भन्ने आधारमा भारतले उनलाई प्रयोग गर्ने चाहेको पनि दावी गरिएको छ। प्रचण्डसंग दुश्मनी भएकै आधारमा रातारात अमेरिका उडेर उनले भ्रमण रोकाए भन्ने कुरामा दम नभएको राजनैतिक विश्लेषकहरु पनि बताउँछन।

लुम्बिनीमा राष्ट्रसंघीय चासो

Posted by Ram Kumar Shrestha on March 23, 2012

By टीकाराम राई

संयुक्त राष्ट्रसंघका महासचिव बान कि मुनको प्रस्तावित नेपाल भ्रमण रोकिएपछि विभिन्न प्रश्नहरू उठेका छन् । बृहत्तर राष्ट्रिय लुम्बिनी विकास निर्देशकसमितिले फागुन ३० गते महासचिव बान गौतमबुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनी अवलोकन गर्न आउने बताएपछि यसबारे बहस चर्किएको थियो । एकथरीले पूर्वविद्रोही माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले नेतृत्व गरेको निर्देशक समितिको निम्तोमा बानले लुम्बिनी भ्रमण गर्न नहुने तर्क गरेका थिए । अर्काथरीले बानले लुम्बिनी अवलोकन गर्दा लुम्बिनीको मात्र होइन, राष्ट्रलाई नै फाइदा हुने तर्क गरेका थिए । बानको भ्रमणका पक्षमा जनमत निर्माण भइरहेको अवस्थामा उनको भ्रमण स्थगित भएको छ । यसबाट लुम्बिनीको हित चाहनेहरू दुःखी भएका छन् ।

विश्वको जनसंख्या करिब ७ अर्बमध्ये करिब १.५ अर्ब इसाईहरूको छ । इसाई धर्मका संस्थापक जिसस क्राइस्टले ज्ञान प्राप्त गरेको स्थान भेटिकन सिटीलाई उनीहरू तीर्थस्थल मान्छन् र जीवनमा एकपल्ट त्यहाँं पुग्न मरिहत्ते गर्छन् । विश्वमा १.६ अर्ब जनसंख्या भएका मुस्लिमहरू साउदीको मक्कालाई पवित्र तीर्थस्थल मान्छन्, जहाँ इस्लाम धर्मका संस्थापक मोहम्मदको जन्म २६ अपि्रल ५७० मा भएको थियो । इसाईहरूको भेटिकन सिटी र मुस्लिमहरूको मक्का-मदिनाजस्तै ५० करोड बौद्ध धर्मावलम्बीहरूका लागि लुम्बिनी तीर्थस्थल हो, जहाँ बौद्धधर्मका संस्थापक बुद्धको जन्म ईसापूर्व ६२३ मा भएको थियो । त्यसैगरी ९० करोड हिन्दुहरूको एउटा प्रमुख तीर्थस्थल पशुपतिनाथ हो । यी माथिका तथ्यहरूबाट स्पष्ट हुन्छ, विश्वका कुल जनसंख्यामध्ये १ अर्ब ४० करोड जनसंख्या हिन्दु र बौद्धमार्गीहरूको छ । उनीहरूको तीर्थस्थल नेपालमा पर्छ । तर माल पाएर पनि चाल नपाउने हामी नेपालीले प्रचुर सम्भावना भएका यी दुई सम्पदास्थलको उपयोग गर्नसकेका छैनौं ।

कान्तिपुर संपादकीय: बान भ्रमणको महत्त्व

Posted by Ram Kumar Shrestha on March 19, 2012

[ठूला मेडियाहरुको एक किसिमले नक्कली लुम्बिनीको सम्बन्धमा आबस्यक्तभन्दा बढी मौनताको बिषयमा बेला बखत सुनिने गरेको टिप्पणी र असन्तुस्टी अस्वाभाबिक होइन, तर चैत्र ५ को कान्तिपुरको सम्पादकीय अत्यन्तै प्रसंशनीय छ यो दृष्‍टिकोणले र यहाँ जानकारीको लागि पुन: प्रकाशित गरिएको छ ।]

संयुक्त राष्ट्रसंघका महासचिव बान कि मुनलाई सरकारले नेपाल भ्रमणको औपचारिक निम्तो पठाएको छ । बानको भ्रमण राष्ट्रसंघको नेपालसँग बृहत्तर सम्बन्ध विस्तारसँग सम्बन्धित छ र त्यही उद्देश्यअनुरूप उनी आउन लागेका हुन् । गौतम बुद्धको जन्मथलो लुम्बिनी जाने योजना उनको भ्रमणको एउटा पाटो मात्र हो । नेपालमा राष्ट्रसंघको मुख्य चासो जारी शान्ति प्रक्रियालाई लिएर रहिआएको छ, जसको जग बसाउनमा उसको महत्त्वपूर्ण संलग्नता थियो । द्वन्द्वरत माओवादी र संसदीय पार्टीहरूबीच १२ बुँदेबाट शान्ति-समझदारी भएपछि त्यसको अनुगमन र लडाकुहरूको व्यवस्थापनका निम्ति राष्ट्रसंघले राजनीतिक मिसन -अनमिन) नै पठाएको थियो । अनमिनको बहिर्गमनपछि पनि नेपाली शान्ति प्रक्रिया राष्ट्रसंघीय ँराडार’ बाहिर नरहेको हामीले बिर्सनु हुन्न । शान्ति प्रक्रिया समापनको अन्तिम चरणमा पुगेको यसबेला हुन लागेको बानको भ्रमण यस अर्थमा महत्त्वपूर्ण छ । उनको भ्रमणले शान्ति प्रक्रिया टुंग्याउन पूर्वविद्रोही माओवादीमाथि निणर्ायक दबाब सिर्जना गर्नेछ ।

महासचिव बानको भ्रमणको अर्को पाटो लुम्बिनीको विकास हो । आफैं पनि बौद्धमार्गी भएकाले हुन सक्छ, बुद्धको जन्मथलोको विकासमा उनको अभिरुचि देखिन्छ । यसअघि नेपाल आउँदा उनी लुम्बिनी जान पाएका थिएनन्, यसपालि आफैं जाने आशयको पत्र पठाएपछि सरकारले अग्रसरता देखाएको हो । नेपालमा पर्यटन आकर्षण/विस्तारका दुइटा सम्भावनामध्ये सगरमाथा हिमाल एउटा हो भने लुम्बिनी अर्को । हिमालय आरोहण र त्यस क्षेत्रको पदयात्राले खासगरी पश्चिमा मुलुकका पर्यटकहरूलाई तान्छ भने लुम्बिनी चीन, दक्षिण एसियाली मुलुकलगायत विश्वभरका बौद्धमार्गीहरूको आकर्षणको केन्द्र हो । तर त्यसलाई हामीले जुन रूपमा विकसित गर्नुपर्ने हो, न त्यो हुन सकेको छ न त अपेक्षित अन्तर्राष्ट्रिय प्रचार गर्न सकिएको छ ।

सँगैमा छिमेकी भारतले गौतम बुद्ध र बौद्ध धर्मको ँसर्वाधिकार’ लिने गरी विश्वव्यापी अभियान चलाइरहेको र त्यसै सन्दर्भमा बुद्ध भारतीय भूमिमा जन्मेको प्रचारसमेत हुने गरेको पृष्ठभूमिमा नेपालले आफैंसँग रहेको बुद्धको जन्मथलोसमेत राम्रोसँग चिनाउन सकेको छैन । यस्तो अवस्थामा राष्ट्रसंघीय सहयोग वा संलग्नता बढाएर लुम्बिनीलाई अन्तर्राष्ट्रिय धार्मिक/शान्ति केन्द्र बनाउन सक्ने हो भने त्यसले नेपालको महत्त्व बढाउने, पूर्वाधार विकास गर्ने र आर्थिक गतिविधि तीव्र पार्ने सम्भावना छ । यसका निम्ति राष्ट्रसंघका महासचिव बानको आगमन महत्त्वपूर्ण अवसर बन्न सक्छ । यसअघि सन् ६० को दशकमा राष्ट्रसंघका तत्कालीन महासचिव ऊ थान्त आएपछि लुम्बिनी विकासको गुरुयोजना बनेको थियो, जो हालसम्म पूरा भएको छैन । त्यसलाई पूर्णता दिंदै यसको अन्तर्राष्ट्रिय महत्त्व स्थापित गर्ने अवसर हो अहिले ।

बुद्ध जन्मथलो र लुम्बिनी भ्रमण वर्ष

Posted by Ram Kumar Shrestha on January 31, 2012

सन् २०१० को मध्यतिर दक्षिणपूर्वी एशियाली राष्ट्र लाओस पुगेको थिएँ । बौद्ध धर्मावलम्बीहरुको बाहुल्यता रहेको लाओसको राजधानी भियन्टाइन शहर सुनौला बुद्ध मूर्ति तथा मन्दिरहरुले झकिझकाउ थियो । २५ सय वर्ष अघि आफ्नो देशमा जन्मेका बुद्धको ज्ञानको ज्योति लाओसमा प्रज्वलित भैरहेको देख्दा म कम्ता फुरुङ्ग भइनँ । ती सबै दृश्य देख्दा लाओसी जनता बुद्ध जन्मथलोबारे राम्रै जानकार होलान् भन्ने लागेको थियो । यसैबीच मैले त्यहाँका केही साथीहरुलाई आफू बुद्धको जन्मेको देशबाट आएको भन्दा उनीहरुले बुद्ध त भारतमा जन्मेका होइनन् र भने । बुद्धको जन्मस्थल नेपालको लुम्बिनी हो कसरी भारत हुन्छ भन्दा उनीहरुले भारतीय दूतावासले हरेक वर्ष आयोजना गर्ने साँस्कृतिक कार्यक्रममा बुद्ध भारतमा जन्मेको जानकारी दिइने गरेको बताए । यो सुनेर म चेत खाए । यो त एउटा सानो घटनामात्र हो । भारतले नेपालको दूतावास तथा कुटनीतिक नियोग नरहेका लाओसजस्ता अरु देशहरुमा यस्ता कुप्रचार कति विस्तार गरेको होला भन्ने कुरा यसैबाट अनुमान गर्न सकिन्छ । 

By रतन भण्डारी

नेपाल भ्रमण वर्ष २०११ पछि २०१२ लाई नेपाल सरकारले लुम्बिनी भ्रमण घोषणा गरेको छ । बुद्ध जन्मस्थल लुम्बिनी प्रचारप्रसार तथा विकास निर्माणमा भ्रमण वर्षले योगदान पुर्याउनुको साथै पयर्टन प्रवद्र्धनमा समेत टेवा पुग्ने आशा लिइएको छ । भारतले संसारभर बुद्ध भारतमा जन्मेको कुप्रचारलाई चिर्न समेत भ्रमण वर्ष सहायकसिद्ध हुने कुरामा विश्वास गर्न सकिन्छ । तर चीन, कोरियाजस्ता छिमेकी तथा मित्र राष्ट्रहरुले लुम्बिनी विकासमा सहयोग उपलब्ध गराउन खोज्दा भारतले अनेकन बहानामा बखेडा झिक्दै आएको सत्य पनि कहीँबाट छुपेको छैन । यसका बाबजुद नेपाल सरकारले घोषणा गरेको लुम्बिनीलाई भ्रमण वर्षलाई सफल पार्नु आम नेपालीको कर्तव्य हो ।

सन् २०१० को मध्यतिर दक्षिणपूर्वी एशियाली राष्ट्र लाओस पुगेको थिएँ । बौद्ध धर्मावलम्बीहरुको बाहुल्यता रहेको लाओसको राजधानी भियन्टाइन शहर सुनौला बुद्ध मूर्ति तथा मन्दिरहरुले झकिझकाउ थियो । २५ सय वर्ष अघि आफ्नो देशमा जन्मेका बुद्धको ज्ञानको ज्योति लाओसमा प्रज्वलित भैरहेको देख्दा म कम्ता फुरुङ्ग भइनँ । ती सबै दृश्य देख्दा लाओसी जनता बुद्ध जन्मथलोबारे राम्रै जानकार होलान् भन्ने लागेको थियो । यसैबीच मैले त्यहाँका केही साथीहरुलाई आफू बुद्धको जन्मेको देशबाट आएको भन्दा उनीहरुले बुद्ध त भारतमा जन्मेका होइनन् र भने । बुद्धको जन्मस्थल नेपालको लुम्बिनी हो कसरी भारत हुन्छ भन्दा उनीहरुले भारतीय दूतावासले हरेक वर्ष आयोजना गर्ने साँस्कृतिक कार्यक्रममा बुद्ध भारतमा जन्मेको जानकारी दिइने गरेको बताए । यो सुनेर म चेत खाए । यो त एउटा सानो घटनामात्र हो । भारतले नेपालको दूतावास तथा कुटनीतिक नियोग नरहेका लाओसजस्ता अरु देशहरुमा यस्ता कुप्रचार कति विस्तार गरेको होला भन्ने कुरा यसैबाट अनुमान गर्न सकिन्छ ।

यसरी भारतले बुद्ध भारतमै जन्मेको कुप्रचार रोकेको छैन । सन् २००९ को शुरुतिर “चाँदनी चोक टु चाइना” नामक हिन्दी चलचित्रमा समेत बुद्ध भारतमा जन्मिएको विवादास्पद सम्वाद भारतीय सेन्सर बोर्डबाटै स्वीकृत भएको थियो । बोधगयालाई “अन्तर्राष्ट्रिय बुद्ध केन्द्र” बनाउने नाममा केही महिना अघि चीनको राजधानी बेइजिङमा भारतीय दूतावासले आयोजना गरेको कार्यक्रममा बुद्ध भारतमा जन्मेको खुलेयाम कुप्रचार गरिएको थियो । खासगरी नेपालले लुम्बिनी विकासमा देखाएको तत्परताबाट अतालिएको भारतले हतारहतार बेइजिङमा सो कार्यक्रम गरेको थियो । बेइजिङमा कार्यक्रम अघि भारतले काठमाडौँमै त्यसको पूर्वतयारी गरेको र केही नेपाली सहभागीहरुलाई पनि उक्त कार्यक्रममा सहभागी गराइएको पनि सुनिन्छ । यसरी विगतदेखि नै भारत बुद्ध भारतमा जन्मेको झुठलाई पुष्टि गर्न अनेकौँ हतकण्डा अपनाउँदैआएको छ । यसका लागि उसले सबै अश्त्र प्रयोगमा ल्याएको छ । एकताका भारत नेपालको लुम्बिनी पारी ईटा थुपारेर नक्कली कपिलवस्तुसम्म खडा गर्ने अभियानमा जुटेको थियो । शुद्धोदनको दरवार पिपरहवामा अनि बुद्धको मावली रामग्राम-देवदह नभइ भारतको महाराजगाज भन्ने हौवा मचाएको थियो । तर ऐतिहासिक-पुरातात्विक प्रमाण विनाको नक्कली भारतीय कपिलवस्तुलाई हावा खान धेरै दिन लागेन । केही नलागे पछि अजितकुमार त्रिपाठी तथा चन्द्रमान पटेलजस्ता तथाकथित भारतीय इतिहासकारहरुलाई अघि सार्दै भारतले बुद्धको जन्मथलो उडिसाको भुवनेश्वरनजिक कपिलेश्वरतिर भएको कुतर्क पेस गर् यो । उडन्ते कथाझै रचिएको उडिसाको ुतथाकथित कपिलवस्तु को पनि धेरै दिन टिकेन । भारत सरकारमात्र नभई भारतीय साधुसन्त समेत बेलाबखत बुद्ध भारतमा जन्मेको अभिव्यक्ति दिँने गरेका छन् । गत जेठ महिनामा भारतीय योगगुरु भनिने रामदेवले समेत उनको भ्रष्टाचार विरोधी आन्दोलनका बेला बुद्ध भारतमा जन्मेको भनेर खुला अभिव्यक्ति दिए । तर उनको भनाइको कतैबाट खण्डन भएन । 

कोरिया सरकारले बुद्ध सम्बन्धी भ्रम सच्याउने

Posted by Ram Kumar Shrestha on January 30, 2012

By देवेन्द्र सम्बाहाम्फे

सोल , माघ १६ – दक्षिण कोरियाली सरकारले आफ्नो शैक्षिक पाठ्यपुस्तकमा विश्व शान्तिका अग्रदूत भगवान गौतम बुद्धको जन्मस्थल सम्बन्धी भ्रमलाई २०१३ बाट सच्याउने भएको छ ।

कोरियाली परराष्ट्र मन्त्रालयका एक अधिकारीले सोलस्थित नेपाली राजदूतावासलाई सोमबार भ्रम सच्याउने जानकारी गराए । ‘सन् २०१२ का लागि  पाठ्य पुस्तक मुद्रण भइसकेकाले आउँदो संस्करणबाट सुधार गरिने जानकारी प्राप्त भएको छ,’ ती अधिकारीको भनाइ उद्यृत गर्दै कार्यवाहक नेपाली  राजदूत राजाराम बर्तौलाले ईकान्तिपुरसित भने ।

कोरियाको पाठ्य पुस्तकमा बुद्धको जन्मस्थानबारे उल्लेख गरिएको छ । ती मध्ये एउटा पाठ्यपुस्तकमा बुद्धको जन्मस्थल भारत भनि उल्लेख छ भने अर्को पाठ्यपुस्तकमा  बुद्धको जन्म  देखाइएको नक्सामा भारत देखाइएको छ । भ्रम सच्याउन कोरियाली सरकारले गरेको निर्णयप्रति दूतावासले स्वागत गरेको छ ।

गत अक्टोबर २४ को कान्तिपुर दैनिकमा ‘बुद्धबारे भ्रम’ सम्बन्धी समाचार पढेपछि गत डिसेम्बर १९मा कोरियाका लागि तत्कालीन नेपाली राजदूत कमलप्रसाद कोइरालाले यहाँका राष्ट्रपति ली म्यङ बाकलाई बुद्ध सम्बन्धी भ्रमहरु पाठ्यपुस्तकहरुमा सच्याई दिन आग्रह गर्दै चार पृष्ठ लामो पत्र लेखेका थिए ।

बुद्धबारे भ्रमलाई सच्याईदिन राष्ट्रपति ली म्यङ बाकलाई लेखिएको पत्रबारे डिसेम्बर २७ मा कोरियाली पत्रकार पार्क सी सोले कोरिया टाइम्सको अनलाइन संसकरणमा ‘सोल मुभ्स टु कन्र्फम बुद्धज बर्थ प्लेस’ शीर्षकमा लामो समाचार लेख्दै यसबारे कोरियन सरकार गम्भीर भएको उल्लेख गरेका थिए भने केहि दिन अघिमात्र कोरियाली पत्रकारहरको प्रश्नको जवाफ दिदै काबा राजदूत बर्तौलाले भगवान बुद्धको जन्मस्थल नेपालको लुम्बिनी नै भएको बताउँदै लुम्बीनी भ्रमण बर्ष २०१२ को अवसरमा भ्रमण गर्न अनुरोध गरेका थिए ।

ब्रिटिश म्यूजियममा वुद्ध जन्मस्थलबारे भ्रामक सन्देशलाई कसरी सच्याइएको छ त ?

Posted by Ram Kumar Shrestha on January 27, 2012

The panel now reads:  ”The Buddha was born in 563 BC and named Siddhartha Gautama. He was a prince from the Shakya royal family, who ruled a region corresponding to the modern borderlands between Nepal and northern India. When the Buddha’s mother was expecting, her family sent her to the foothills of the Himalayas. She gave birth while travelling north, at a place called Lumbini in Nepal.”

कान्तिपुरमा कार्तिक १६ मा नविन पोखरेलद्धारा तयार पारिएको सामग्री “ब्रिटिश म्यूजियममा वुद्ध भारतमा जन्मिएको भ्रामक सन्देश“, नेपालीपत्रको बर्ष ६ अंक १८ मा प्रकाशित नबिन पोखरेलकै “….बुद्धबारे जताततै भ्रम” र नेपालीपत्रकै सोही अंकमा नै प्रकाशित रामकुमार श्रेष्ठद्धारा लिखित “नक्कली लुम्बिनीले उब्जाएका जटील प्रश्न” पस्चात म्युजियमले आफ्नो फेसबुक पेजमा कुटनीतिक भाषा प्रयोग गरी म्यूजियमले बुद्ध भारतमा जन्मिएको भनी उल्लेख नगरेको भन्ने जानकारी सहितको सूचना जारी गरेको थियो नोभेम्बर ४ तारिखका दिन ।

सोही सूचनालाई आधार बनाएर लुम्बिनी-कपिलवस्तु दिवस अभियानले नोभेम्बर ६ तारिखका दिन समाचार बनाएर ब्रिटिश म्यूजियमलाई दबाब दिन बिभिन्न ईमेल मार्फत एक्कै दिनमा करीब ३००० लाई इमेल मार्फत र फेसबुकका ठूला ठूला ग्रुप मार्फत अनुरोध गर्‍यो । नोभेम्बर ७ तारिखका दिन ११३० कमेण्टहरु परेपछि बिहानको ११:०५ बजे म्यूजियमले बुद्धसम्बन्धी राखिएको जानकारी सच्याउने जानकारी सहितको सूचना जारी गर्‍यो । त्यसैलाई आधार बनाएर अभियानले त्यस्को दुई घण्टामा नै ब्रेकिङ न्यूज बनायो ।

सो निर्णय गरेको करीब तीन हप्तापस्चात अमेरिकाको हार्बर्ड बिस्वबिद्यालयका जर्मन र चीनका केही बिद्यार्थीहरुले म्यूजियमले अझै पनि जानकारी सच्याउने काम नगरेको प्रश्न उठाएको कुरा Himalayan Voice ले जानकारी दिएर यथार्थता बुझ्न खोजेको र अन्य धेरैबाट यस किसिमको जिज्ञासा राखिएकोले अभियानको तर्फबाट धेरैतिरबाट आएका जिज्ञासाबारे जानकारी दिंदै म्यूजियमले कामको जिम्मा क्युरेटरलाई दिएकोमा सो काम सम्पन्न गर्न के कति समय लाग्ने हो सोको जानकारी दिन अनुरोध गर्दै पत्र लेखियो ५ डिसेम्बरमा । लामो समयमा पनि प्रत्युत्तर नआएकोले सोही चिट्ठी पुन: २९ डिसेम्बरमा पठाइयो । क्रिसमस र नयाँ बर्षको कारण जबाफ ढिलो आउनु स्वाभाबिकै थियो त्यसमाथि म्यूजियमले  पठाएको एउटा पत्र नपाईएको कुरा त्यसभन्दा पछाडिको पत्रबाट थाहा भयो र प्राप्त हुन नसकेको पत्र पुन: पठाउन अनुरोध गरियो । 

प्राप्त पत्रानुसार ब्रिटिश म्यूजियममा हाल बुद्धसम्बन्धी जानकारी यसरी राखिएको छ: “The Buddha was born in 563 BC and named Siddhartha Gautama. He was a prince from the Shakya royal family, who ruled a region corresponding to the modern borderlands between Nepal and northern India. When the Buddha’s mother was expecting, her family sent her to the foothills of the Himalayas. She gave birth while travelling north, at a place called Lumbini in Nepal.”

अभियानको ब्लगको ब्रेकिङ न्यूज नै अन्तरराष्ट्रिय सामाजिक सन्जालहरुमा झन्डै ३०० जति शेयर गरिनुबाटै अनुमान गर्न सकिन्छ यो समाचारका कारण नेपालीहरुको खुशी तर पूर्ण रुपले चित्त बुझ्दो नभए पनि केही हदसम्म बुद्ध जन्मस्थलबारे जानकारी सच्याउन भूमिका निर्बाह गर्ने श्रेय भने जान्छ खोजी पत्रकारितामा महत्वपूर्ण भूमिका निर्बाह गर्ने, दबाबको लागि धेरैको सहभागिता जुटाउन अभियानको समाचार र म्यूजियमको सूचना प्रचार प्रसार गर्ने र दबाब दिन कमेण्टहरु छाडने संपूर्ण देशप्रेमी नेपालीहरुमा ।

चिट्ठीको पूर्ण विवरण:

Attention:

Mr Ram Kumar Shreshtha

Global Coordinator

Lumbini-Kapilvastu Day Movement

44 Foxglove Green

Willesborough

Ashford

Kent TN24 0RJ

Dear Mr Shreshtha,

Thank you for your letter 12 January. Please forgive the confusion! More importantly, however, you will be pleased to know that your concerns have now been addressed. Details are given below.

The information panel that you question on the Life of the Buddha and that was previously on display in our Gallery 33, which houses our main displays of the cultures of South Asia, refers to the Buddha’s birthplace at Lumbini. It does not, however, state that Lumbini is in Nepal.  Our wording was unintentionally ambiguous, which we regret.  We have created new signage that has been on view as of 11 December, 2011.

बुद्ध जन्मस्थलबारे भ्रम निवारण र नेपालको गुमेको भू-भाग फिर्ताबारे

Posted by Ram Kumar Shrestha on January 23, 2012

By मनोज गजुरेल

इतिहास प्रमाणित गर्दछ- महात्मा गौतमबुद्धको जन्म वर्तमान नेपालको लुम्बिनी प्रदेशमा भएको हो । तर, एउटा मित्रराष्ट्रले आफ्नो देशभित्र नक्कली बुद्ध खडा गरेर बडा अचम्मको बखेडा झिकिरहेको छ। बेलैमा यसको खण्डन नगरे काठमाण्डौ पनि लण्डनमा पर्न बेर छैन । अरनिकोको जन्मघर पेकिङ्मा र्सन सक्दछ, जनकपुरकी सीताको माइती, ‘जमशेदपुर’ भएको हल्ला गर्न सक्दछ । अहिले हल्लाहरु सत्य र सत्य- असत्यमा बिलाउने युग हो । तर, युग परिवर्तन गर्ने रिमोट हाम्रो हातमा छ । आउनोस्,यस्ता हल्लाहरुको युगबाट सत्ययुगतिर प्रतिगमन गरौं, इतिहासको पुन:उत्थान गरौं ।

बुद्धको जन्मस्थलो बारेमा केही भारतीय छापाले गरेको हल्ला जति भ्रमपुर्ण छ, मैले उद्घाटन गर्न खोजेको रहस्य त्यति नै यथार्थपूर्ण छ । हामीले कहिल्यै सोचेनौं, यो सानो हिमाली राज्यका सन्तानहरु इतिहासको कालखण्डमा संसारका कुन-कुन कुनासम्म पुगेर बसोबास गरिरहेका होलान् !! पत्याउनोस्, नपत्याउनोस्-भारत,बर्मा, मलेसियामात्र हैन- उत्तरी एसिया , दक्षिण अमेरिका, अफ्रिका र मध्यपुर्वका थुपै देशहरुमा दुई शताब्दी अगाडिदेखि नै गोर्खालीहरु स्थायी बसोबास गरिरहेको प्रमाण फेला परेको छ। बसोबासमात्रै हैन, उनीहरु जहाँ जहाँ बसेका छन् त्यहाँ त्यहाँ हल्ला नै नपर्ने गरी जरा समेत गाडेर बसेका छन् ।

An Interview with Sunita Basnet

Posted by Ram Kumar Shrestha on January 21, 2012

दक्षिण कोरियाको SungkongHoe Univesity मा पढ्ने सुनिता बस्नेतले केही समय अघि तपाईँहरुको सहयोगको अपेक्षा गरेकी थिइन  Your Big Year नाम गरिएको बिश्वब्यापी प्रतियोगितामा आफूलाई बिजयी बनाउन । स्मलर अर्थ (Smaller Earth) नामक संस्थाले यो प्रतियोगिता सञ्चालन गरिरहेको छ । प्रतियोगितामा विश्वका २१२ देशका ६० हजार युवा-युवतीले सहभागिता जनाएका थिए जुन नोभेम्बर महिनाको पहिलो साता सम्पन्न पहिलो चरणको प्रतियोगिताबाट विश्वभरिका प्रतिनिधिमध्ये १ सय ११ जना छनौट भएका थिए, जसमा सुनिता पनि एक हुन।

Smaller Earth नामक संस्थाद्धारा सञ्चालित Your Big Year को बिश्वब्यापी प्रतियोगितामा सहभागी विश्वका २१२ देशका ६० हजार युवा-युवतीबाट पहिलो चरणमा छानिएका १११ जनाबाट बिजयी १२ जनामध्येमा परेर Smaller Earth Ambassador भएकी छिन सुनिता बस्नेत । अब ग्लोबल एम्बेसडर बन्नको लागि उन्ले केही चरण पार गर्नु पर्नेछ र भबिस्यमा पुन: उन्लाई हाम्रो सहयोगको आवश्यकता पर्न सक्नेछ । यसरी विश्वका २१२ देशका ६० हजार युवा-युवतीले सहभागिता जनाएको प्रतियोगिताबाट जुन नोभेम्बर महिनाको पहिलो साता सम्पन्न पहिलो चरणको प्रतियोगिताबाट विश्वभरिका प्रतिनिधिमध्ये १ सय ११ बाट १२ जनामा परी Smaller Earth Ambassador हुन सफल भएकीमा सुनिता बस्नेतलाई हाम्रो बधाई र आगामी चरणहरु पार गरेर ग्लोबल एम्बेसेडर बन्न सफल होस भन्ने हाम्रो शुभ-कामना छ ।

Smaller Earth Ambassador बन्न सफल भएकी सुनिता बस्नेतसंग लुम्बिनी-कपिलवस्तु दिवस अभियानको तर्फबाट गरिएको सामान्य कुराकानी जानकारीको लागि युट्युबमा राखिएको छ (एकाध ठाउँमा इकोको कारण सामान्य समस्या देखिएको छ । ):

लुम्बिनी-कपिलवस्तु दिवस अभियानको दशौं राष्ट्रिय समिति गठन मलेशियामा

Posted by Ram Kumar Shrestha on January 16, 2012

सीमित स्वार्थका कारण बुद्धको बिस्वब्यापी महत्वबाट लालायितहरुले बुद्ध जन्मस्थलबारे सिर्जना गरेका दिग्भ्रमहरुलाई निस्तेज पार्ने अभिप्रायले शुरु गरिएको कपिलवस्तु दिवस अभियान पछिल्लो समयमा लुम्बिनी क्षेत्रको बिकासमा देखा परेका बिभिन्न सकारात्मक संकेतहरुले गर्दा अभियानको नाममा लुम्बिनी शब्द कुनै न कुनै किसिमले जोडनका लागि आएका धेरै शुभ चिन्तकहरुको सुझाबलाई ध्यानमा राखेर अभियानको बिस्व कार्य समितिले अभियानको नाम लुम्बिनी-कपिलवस्तु दिवस अभियान राख्ने गरी गरिएको निर्णयलाई तेश्रो कपिलवस्तु दिवस मनाउने क्रममा यही डिसेम्बर १ तारिख २०११ का दिन वृहत लुम्बिनी विकास राष्ट्रिय निर्देशकका संयोजक एबं पूर्व प्रधानमन्त्रीको प्रमुख आतिथ्य र मन्त्रीहरु, पूर्व मन्त्रीहरु, सांसदहरु एबं राष्ट्रिय स्तरका थुप्रै ब्यक्तिहरुको उपस्थितिमा भएको नेपालमा आयोजना गरिएको कार्यक्रममा अभियानका बिस्व संयोजक रामकुमार श्रेष्ठले इण्टरनेटको माध्यमबाट वेलायतबाट मन्तब्य दिने क्रममा आधिकारिक रुपमा अभियानको नाम परिवर्तन गरिएको घोषणा गर्नु भएको थियो । यसरी सो दिनदेखि सो अभियानको तेश्रो वार्षिकोत्सब लुम्बिनी- कपिलवस्तु दिवसको रुपमा मनाइन थालिएको छ ।

अभियानको नाम यसरी परिवर्तन गरेपस्चात अभियानको संगठन बिस्तार गर्ने क्रममा राष्ट्रिय समिति गठन गर्नेमा मलेशिया पहिलो मुलुक बन्न पुगेको छ भने अभियानको राष्ट्रिय समिति गठन गर्नेमा भने दशौं । मलेशियाका लागि नेपाली राजदूत एबं अभियानका विस्व कार्य समितिका सल्लाहकार महामहिम डा ऋषि अधिकारीको समुस्थितिमा गठन गरिएको लुम्बिनी-कपिलवस्तु दिवस अभियान मलेशिया राष्ट्रिय समितिका राष्ट्रिय संयोजकमा मलेशियास्थित नेपालीहरुका अध्यक्ष एबं एनआरएन मलेशियाका अध्यक्ष संगकर पौडेल हुनुहुन्छ भने अन्य संयोजकहरुमा एनआरएन मलेशियाका उपाध्यक्ष्य कर्म दोर्जे गुरुङ, सुन्दर आले, तेज कुमार राई, टेक बहादुर बुढा र बल बहादुर गुरुङ हुनुहुन्छ । यो कार्य समितिलाई भबिस्यमा आवश्यकतानुरुप बिस्तार गर्न सकिनेछ ।

पढ्नै पर्ने विषयवस्तु

Posted by Ram Kumar Shrestha on January 15, 2012

आदरणीय ताइवानवासी राष्ट्र्प्रेमी साथीहरु

नमस्कार ।

विशेष त आज मैले ताइवानबाट एउटा मेल पाएकि हाम्रा कुनै मित्रले ताइवानको इमिग्रेशन अफिसमा डा. हरिकुमार श्रेष्ठ एउटा कामले ताइवान बस्छ तर काम भने अर्कै गर्छ भनेर उजुरी दिएछन् । यसैबारे मेरा केही साथीहरुलाई पनि मेरो बारेमा सोध पुछ गरिएछ । कुरा अरु कैही नभएर हालै ताइवानमा मनाएको लुम्बिनी कपिलवस्तु दिवसलाई इष्यु बनाएका रहेछन् । धन्य रहेछ मानिसकौ मानसिकता पनि । हामीलै बुद्ध नेपालमा जन्मेका हुन् भनेर हिड्न पनि नहुने भयो । त्यसमा मैले के नै पो गरेको थिएं र केवल हामीले बुद्धको जन्मस्थानको बारेमा भएको भ्रमलाई निवारण गर्नको लागि बुद्धको जन्मस्थान नेपालको लुम्बिनी हो भनेर जानकारी दिएका थियौं । नेपाल पर्यटन विकास वोर्डबाट ताइवानको लागि मसंग पठाइएको कोसेली हामीहरुले ताइपेई, ताइवानमा बांडेका थियौं । अनि हामीले भेटेका केही व्यक्तिलाई नेपाल भ्रमणमा आउन आग्रह गरी निम्तो पनि गरेका थियौं । यस्ता काम त जुनसुकै देशका व्यक्तिले आप्mनो देशको पहिचान दिने काममा जहां पनि गर्न सक्छन् । के नेपालमा बस्ने विदेशिले आप्mनो देशको बारेमा जानकारी दिंदैनन् र ? खै मैले पनि नेपालमा कति ताइवानीहरुलाई सहयोग गरेको थिएं । म त स्वयंसेवा गर्न रुचाउने व्यक्ति, यस्तै काममा रमाउंछु र निरन्तर जो कोहीलाई पनि सकेको सहयोग गर्ने नै छु । त्यसैले, जसले त्यहां उजुरी दिनु भएको छ, नेपालमा आएर पनि उजुरी दिनुहोला साथी । मेरो विनम्र अनुरोध छ ।

यसबाट मलाई केही दुख छैन । राष्ट्र्प्रेमी मेरा साथीहरुले पनि दुख मान्नु पर्ने छैन । जेहोस्, जो जसले त्यसो गर्नु भएको छ धन्यवाद पनि दिन चाहन्छु र भविष्यमा पनि मैले गरेको यस्ता कार्यमा अझै उजुरी दिंदै जानुहोला । जे होस् राष्ट्र्को लागि हामीले केही त गरेका रहेछौं भनेर मलाई त निकै नै गर्व नै लागेको छ ।

त्यसैले साथीहरु तपाईहरुलै पनि यस्ता मान्छे चिन्ने काम गर्नुहोला । भोली जो कोहीलाई पनि यस्ता व्यक्तिले बेकारको दुख दिने काम गरी साथीहरुलाई भड्काउने काम गर्नेछन् । नेपालीहरुको एकजुट नै आजको अपरिहार्यता हो । सकिन्छ राष्ट्र्को लागि केही गरौं, सकिन्न भने गर्ने मानिसको खुट्टा नतानौं ।

धन्यवाद ।

Faking Lumbini Accelerating

Posted by Ram Kumar Shrestha on January 13, 2012

उत्खनन्मा बुद्धसँग सम्बन्धित मूर्ति फेला

Posted by Ram Kumar Shrestha on January 2, 2012

१८ पुस, बुटवल । भगवान् गौतम बुद्धको मावली देवदहको कन्यामाईमा गरिएका उत्खनन्मा प्राचीन लिपि, इनार तथा बुद्धसँग सम्बन्धित ताराको मूर्ति फेला परेको छ ।

प्राप्त लिपि नेवारी लिपिसँग मिल्दोजुल्दो रहेको भए पनि कहिलेको र केसँग सम्बन्धित रहेको भन्ने कुराको अध्ययनपछि मात्र यथार्थ जानकारी हुने पुरातत्व विभागका पुरातत्वविद् प्रकाश दर्नालले बताउनुभएको छ । दुई हजार पाँच सय वर्ष पहिले राजा अशोकले र एक हजार दुई सय वर्ष पहिले रिपुमल्लले कुँदाएको शिलामात्र यस क्षेत्रमा भेटिएकाले अहिलेको लिपि तिनै दुईमध्ये एक हुन सक्ने पुरातत्वविद् दर्नालको भनाइ छ । उत्खनन् गर्दा प्राप्त भएको इनार हालसम्मकै ठूलो भएको र इनारको भित्ता झन्डै डेढ मिटर रहेको उहाँले बताउनुभयो । हालसम्मको उत्खनन्बाट बौद्ध धर्मसँग सम्बन्धित वस्तुहरु मात्र भेटिएकाले बुद्धको मावली देवदह क्षेत्र नै रहेको हुनसक्ने धारणा उहाँको छ ।

उत्खनन् क्षेत्र केसँग सम्बन्धित छ भनेर प्रतिवेदन तयार गर्न लामो समय लागे पनि विश्वलाई मान्य हुने प्रतिवेदन दिने दर्नालले बताउनुभयो । एक सय वर्षभन्दा पहिले नै भगवान् गौतम बुद्ध जन्मेको लुम्बिनी र शाक्य वंशको राजधानी कपिलवस्तु पत्ता लगाई महत्वपूर्ण कामहरु भए पनि गौतम बुद्धकी आमा, पालनपोषण गर्ने गौतमी र धर्मपत्नी यशोधरा जन्मेको देवदह भने ओझेलमा पर्दै आएको छ । सो क्षेत्रमा जिओ फिजिकल सर्भे -जमिनको एक्सरे) गर्ने यन्त्र प्रयोग गरेर जमिनमुनि भएको पुरातात्विक वस्तु पत्ता लगाई उत्खनन् कार्य अघि बढाउँदा काम छिटो सकिने विज्ञहरुको भनाइ छ । उत्खनन् गर्दा प्राप्त भएका वस्तुहरु अध्ययनका लागि पुरातत्वविद्हरुसँग रहने र अध्ययन गरी प्रतिवेदन तयार भएपछि फिर्ता गर्ने लुम्बिनीका पुरातत्ववि्द हिमाल उप्रेतीले बताउनुभयो ।

कन्यामाई बैरीमाई संरक्षण समितिले उत्खनन् क्षेत्रमा गरेको कार्यक्रममा नेपाली काँग्रेसका जिल्ला सचिव हिराबहादुर खत्री, नेकपा एमालेका जिल्ला सदस्य धुव्र खरेल र एनेकपा -माओवादी) देवदह इन्चार्ज कृष्ण ढकालले उत्खनन्मा प्राप्त वस्तुहरुको संरक्षण गर्न स्थानीय स्तरमा नै सङ्ग्रहालय निर्माण गर्नुपर्ने र देवदहलाई पर्यटकीय क्षेत्र बनाउनु पर्ने बताउनु भएको थियो । रासस

Seoul moves to confirm Buddha’s birthplace

Posted by Ram Kumar Shrestha on December 29, 2011

By Park Si-soo

The government plans to launch an investigation into an allegation that the birthplace of Lord Buddha is wrongly described in Korean textbooks.

The Ministry of Foreign Affairs and Trade (MOFAT) said Tuesday it will seek cooperation with relevant ministries, including the Ministry of Education, Science and Technology and the Ministry of Culture, Sports and Tourism, to confirm the claim.

This move comes one day after The Korea Times reported that Nepal’s Ambassador to Korea Kamal Prasad Koirala had sent a letter to President Lee Myung-bak, arguing that Buddha’s birthplace is in Nepal. Many Korean textbooks say the sacred place is in India, the ambassador said in the letter, calling on Lee to correct it.

Development of Lumbini

Posted by Ram Kumar Shrestha on December 25, 2011

नेपाली सञ्चार प्राथमिकता र डा. कलाम

Posted by Ram Kumar Shrestha on December 24, 2011

शिवजी श्रेष्ठ

गत हप्ता जब चिनिया प्रधानमन्त्री वेन जियाबाओको पुस ५ देखि ७ गतेसम्मको निर्धारित नेपाल भ्रमण अकस्मात स्थगित भएको समाचार आउने बित्तिकै यस्ता टिकाटिप्पणी र समाचारहरु नेपाली छापा र अनलाइनमा मिडियामा आए, लाग्थ्यो कि नेपाली राजनीतिमाथि आकाश नै खसेको छ । प्रतिपक्षी राजनीतिक पार्टीहरुका नेताहरुबाट मात्र होइन सत्तारुढ पार्टी अर्थात् प्रधानमन्त्री अनि परराष्ट्रमन्त्रीका आफ्नै नेताहरु पनि सरकारको कूटनीतिक असफलतादेखि सम्पूर्ण असफलतासम्मका प्रतिक्रियासहित कुर्लिएका समाचारहरुले मिडियाहरु रंगिएका थिए । सञ्चार माध्यमहरु चिनिया प्रधानमन्त्रीको भ्रमण स्थगित हुने कारणहरुलाई लिएर यति नकारात्मक रुपमा प्रस्तुत भए कि, नेपालका लागि चीनका राजदूत योङ होउलानले भ्रमण स्थगित हुनुको कारण नेपाली सञ्चारमाध्यमा आएजस्तो नकारात्मक होइन भनि विज्ञप्ति नै प्रकाशित गर्नुपर्‍यो ।

कुनै पनि नेपाली अनलाइन मिडिया होस् वा छापाहरु, अधिकाश समाचार शीर्षकहरु नकारात्मक समाचारले भरिएका हुन्छन् । चाहे त्यो कारागारभित्रको हत्या होस् वा स्कूल कम्पाउण्डबाटै अपहरण हुन् साथै हिंसा र बन्दका समाचारहरु प्रभाव प्राथमिकतामा छापिएका हुन्छन् । दिनको शुरुवात समाचार हेरेर वा पढेर शुरु गर्नेहरुको सम्पूर्ण दिन यिनै कुराहरुबाट प्रभावित हुन्छन् । प्रत्येक दिनको कुनै पनि सञ्चार माध्यमलाई हेर्ने हो भने लगभग साठी प्रतिशत समाचार यी र यस्तै सन्देशहरुले भरिएको सन्दर्भमा स्वदेशमा बस्नेलाई पार्ने पनि पनि खै हो के ? भन्ने बताइरहेका हुन्छ । के साँच्चि म बसेको समाज, मेरो गाउँ अर्थात् मेरो देश अनिश्चिय, हिंसा, अस्थिरताबाट मात्रै गुजि्रएको छ त ? भन्ने प्रश्नवाचक चिहृन प्रत्येक नेपालीको मनमा प्रत्येक समाचारहरुको श्रृंखलाले भान पारिदिइरहेको हुन्छ । लाग्छ, राम्रा र पढुँपढुँ लाग्ने समाचारहरु त छँदै छैनन् वा हुँदै हुँदैनन्, भए पनि ती कम प्राथमिकतामा कताकता भित्री पृष्ठतिर हुन्छन् । किन यस्तो हुन्छ त ? के हाम्रो देशमा राम्रा कार्यहरु नभएका हुन् त ? 

भारतका तत्कालिन राष्ट्रपति डा. एपिजे अब्दुल कलामले भारतको सञ्चार माध्यम किन यति नकारात्मक भएका ? भन्ने प्रश्न उठाउँदै सन् २००६ मा हैदराबादमा एक महत्वपूर्ण भाषण दिएका थिए । त्यसमा भारतीय सञ्चार माध्यमको तुलनात्मक रुपमा समीक्षा गर्दै गुनासो पोखेका थिए । उनले सोधेका थिए, सञ्चार माध्यम किन यति नकारात्मक भएका ? आफ्नो शक्ति र उपलब्धताको पहिचान गर्ने हामी किन लजाएका ? हाम्रो राष्ट्र यति ठूलो छ, हामीसित यतिका सफलताका कुरा छन् । तर हामीले यसलाई स्वीकार्न चाहेनौँ किन ? भारतमा हामी सधैँ हत्या, हिंसा, आतंक र अपराधका दुःखद् खबरहरु पढ्छौँ । किन हामी त्यही रुचाउँछौँ ? हामी रिमोट सेन्सिङमा पहिलो छौँ । दूध उत्पादनमा पहिला छौँ । गहुँ र धान उत्पादनमा हामी संसारमा दोश्रो छौँ, डा. सुदर्शनले एउटा सानो गाउँलाई समुन्नत बनाएका छन् । हामीले यस्ता लाखौँ उपलब्धि हासिल गरेका छौँ । तर त्यसलाई छाडेर सञ्चार माध्यमले सधैँ असफलताका कुराहरु मात्र सम्पे्रषण गर्छन् । अनि उनले आफ्नो अनुभव सहितको उदाहरण दिएका थिए- “म तेल अभिभ जाँदा एउटा इजरायली पत्रिका पढ्दै थिएँ । त्यो दिन त्यहाँ बम बिस्फोटनका कारणबाट धेरै मानिसहरु हताहत भएका थिए । तर पत्रिकाले पहिलो पृष्ठमा चार जना यहुदीहरुले कसरी मरुभूमिलाई सुनगाभाको बगैँचा बनाए भन्ने लेख छापिएको थियो र दुर्घटनामा मानिस मरेको र दुर्घटनाको खबर भित्री पेजमा हराएको थियो ।”

Bid to bring Buddha’s begging bowl back

Posted by Ram Kumar Shrestha on December 24, 2011

PATNA: A serious effort is being made to bring back the alms bowl of Lord Buddha, which was enshrined at Vaishali until the first century AD and is currently preserved at the Kabul Museumin Afghanistan.

Former Union minister and RJD MPRaghuvansh Prasad Singh has been trying for over six months to procure the priceless treasure of Bihar from Afghanistan.

Singh had raised this issue in the Lok Sabha this year and also wrote a letter to the external affairs minister, S M Krishna. “In reply, Krishna asked for the ‘provenance’ of this holy relic of Buddha. In response to Krishna’s query, I also made an in-depth study of this subject,” Singh, an MP from Vaishali, told TOI over phone from New Delhi.

Documents available with the TOI said the Indian embassy in Kabul has made inquiries into the matter. It is learned that the begging bowl was in Kandahar until the regime of former president Najibullah. It was later brought to Kabul and is currently in the Kabul Museum.

“We are consulting the Archaeological Survey of India regarding the ‘provenance’ of the bowl as also our legal and treaties division regarding the legal aspects of the issue of recovery of an Indian item of archaeological and historical value,” Krishna said in a letter to Singh.

The letter also said that the bowl is rather large and has inscriptions in Arabic and Persian. Singh also strengthened his point by sending two expert reports – one by ASI’s former director generalAlexander Cunningham and another by former Bihar chief secretary and Lokayukta, the late S V Sohoni, to the external affairs minister.

Sohoni in his write-up on “The alms bowl of Buddha from Vaishali” categorically said: “While dealing with some problems of Vaishali history, I had come across Cunningham’s account of available information concerning the famous alms bowl of the Buddha, which according to the Buddhist traditions, had been carried by Kaniska I from Vaishali to Peshawar in the second century AD.

According to Cunningham, the bowl was probably carried off by the people of Gandhara, who migrated westwards to the banks of Arghandab in the ancient ‘Arachosia’, where they founded a city named after their original country Gandhara, which still exists as the Old Kandahar, at a short distance from the modern town of that name.

Cunningham described this bowl as a “huge bowl” carved out of a block of dark green serpentine. Experts say that the bowl seems similar to the one in an Ajanta fresco painting of Vakataka period (3rd century AD).

Lumbini’s Latest Discovery: the Birth Spot of the Buddha

Posted by Ram Kumar Shrestha on December 23, 2011

Ven. Bhikshu Sudarshan Mahasthavir

Lumbini (Lummini) 2 is the birthplace of Sakyamuni Buddha. At the age of 29, the Buddha-to-be (Bodhisattva) renounced in Kapilavastu (present-day Tilaurakot), and at the age of 35, he became the Buddha. For forty-five years the Buddha wandered teaching the Dhamma. At the age of 80, he arrived at Upavattana where between two Sal trees (Yamakasal), he lay down in the Mahaparinibban position with his head pointing to the north. The Venerable Ananda, the Buddha’s personal secretary (upatthapaka) for twenty-five years, asked the Buddha: “Generally, at the end of every rains-retreat (vassavasa), venerable monks from everywhere come to have an audience with you and I always enable them to have this opportunity. What will happen after the Tathagata’s (Buddha) demise (mahaparinibbana)?”

The Buddha answered: “Persons of devotion will continue to visit and see the four holy places: the place where Tathagata was born; the place where he attained enlightenment; the place where he turned the wheel of Dhamma; and the place where he passed away (or attained anupadise mahaparinibbana).” In fact, the actual meaning of making the pilgrimage to these four places was to have an audience with the Buddha and to attempt to acquire mental serenity. 

In the Mahaparinibbana Sutta3 the exact names of the four holy places are not mentioned, but in other sources of the Pali Tipitaka, such as the Suttanipata,4 Buddhavamsa5, Thera-padana 6 in the Jataka commentaries,7 in ancient Sanskrit literature such as the Lalitavistara,8 or the Buddhacaritta 9 epic, there are detailed descriptions of Lumbini (as well as mentions of the names of the other three holy places). Moreover, there is an inscription in the Mauryan Brahmi script which attests to the fact that Lumbini is the birthplace of Sakyamuni Buddha. Obviously, Lumbini’s epigraphic evidence is of enormous significance, since in the other holy places no Mauryan inscriptions giving such names of Sambodhi Mandap, Isipatana Migadava or Kusinara have been discovered.

Nepal’s ‘singing nun’ shares the sound of music

Posted by Ram Kumar Shrestha on December 21, 2011

DEC 19 -

Wrapped in a maroon robe, her head shaven, Ani Choying Dolma treads gingerly into a Kathmandu hotel, exuding the composure and serenity one might expect from a Buddhist nun.

But this 40-year-old is no ordinary devotee, for Dolma — better known by her moniker “The Singing Nun” — is the most unlikely of music stars, touring the world to change the lives of thousands of poverty-hit Nepali girls.

She has recorded 12 albums, and for over a decade has been playing in festivals and concerts across Europe and the United States.

The money she makes through her soulful music, a contemporary take on traditional Tibetan sounds, goes almost entirely to projects promoting the education and welfare of Buddhist nuns.

Yet Dolma’s story has a dark heart — a childhood marked by brutality that she believes would have left her consumed with hatred if not for a teacher who recognised her talent and became her salvation.

Born into a family of Tibetans who fled the Chinese occupation and raised in the shadow of a Buddhist monastery in Kathmandu, Dolma describes being beaten daily by her father and says her youth was “physically and emotionally painful”.

But “the rebel in me took over”, she says, recalling how she opted to escape her family at the age of 13 to become a nun.

बुद्ध बर्न इन नेपाल

Posted by Ram Kumar Shrestha on March 13, 2012

Share this:

लुम्बिनी गेटको लागि विद्यार्थीहरुबाट जनही रु १ संकलन

Posted by Ram Kumar Shrestha on March 12, 2012

फल्गुण २९, ०६८ मैह्पी, काठमाडौँ

आज प्रिसियस नेशनल कलेज, म्हैपीको प्राङ्गनमा विद्यार्थीहरुले लुम्बिनी गेट निर्माणको लागि सरकारलाई सहयोग पुर्याउने हेतुसाथ आफ्ना खाजा रकमबाट कटौति गरी जनही रु १/– संकलन गर्ने कार्य सम्पन्न गरे । यस कार्यक्रमबाट रु. ४१५/– संकलित भयो । यस अघि काठमाडौँमै गोकर्णेश्वर महादेव मावि, सहयोगी उच्च मावि, युथ भिजन सेकेण्डरी स्कूल र श्वर्ण शिक्षा इ. स्कूलका विद्यार्थीहरुले पनि खाजा रकमबाट अन्दाजी थप १००० रुपैयाँ संकलन गरेको थियो । लुम्बिनी गेट निर्माणको लागि विद्यार्थीहरुबाट जनही रु १ संकलनको शुरुवात लुम्बिनी गाउँको बुद्ध आदर्श उच्च माविबाट फल्गुण ११ गते देखि भएको थियो ।

LUMBINI: Mikel Dunham’s interview with UNESCO’s Axel Plathe

Posted by Ram Kumar Shrestha on March 11, 2012

Axel Plathe is the Head of Office and UNESCO Representative to Nepal. Mikel Dunham spoke to him in his office in Kathmandu, March 6, 2012.

DUNHAM: Perhaps the best way to begin is for you to describe UNESCO’s interest and involvement with Lumbini.

PLATHE: As you know, the site was inscribed in 1997 in the World Heritage list. Since then UNESCO has been engaged in Lumbini more or less strongly. We have particularly been helping, throughout the years, since the inscription, in managing the site. We have helped the government in establishing an approach on how to manage this World Heritage site.

We have also helped the government in the very cumbersome and heavy reporting exercise that the World Heritage Convention requests from state parties to the Convention.

Every second year, the state party, (in this case the government of Nepal), has to submit a report on the status of preservation of Lumbini.