Lumbini

Lumbini was a beautiful amusement grove in about 7th century B.C. This horticulture spot was recreated by Koliyas of Devdaha and Sakyas of Kapilvastu. It was a place where Bodhisatwa Siddhartha Gautam put his first step on earth. The prince of the Sakya was born in Nepal in about 563 B.C. He was probably the greatest man ever to live in the Indian sub-continent in the whole of its remarkable history. He was born in orthodox Hindu family and raised accordingly and became the founder of the great religion which has spread far beyond the border of India.
According to Buddhist literature, Lumbini was addressed as Pradimoksha Vana and compared to the Chittalate Vana of lord Indra’s paradise in Heaven. Amid the cool shadow of thick Sal trees, the touch of the flowing breeze, and the fragrance of flowers and fruits, the bees of five colors hummed and people used to live with peaceful mind. This place is 22 km. west of Siddhartha Nagar and became a holy pilgrimage site after the death of Lord Buddha. Lord Buddha at his deathbed suggested his disciple Ananda to visit four places among which the first and the foremost place is Lumbini where he was born.

The Accumulate Stupa of Ramagrama

Nawalparasi is one of the most important district of Nepal from the Archaeological point of view. Besides many archaeological ruins, this district has an ancient stupa in Ramagrama, which according to many scholars is among the oldest stupa of Nepal. It is believed that this contains the relic of Buddha inside this stupa. Rama Grama is situated 5.3 km south east from Parasi, the head quarters of Nawal Parasi, south of Deurawa village, north of Billaspur, east of Ujjaini, west of Deau village and on the bank of the stream Jharahi. Considering its historical and archaeological importance the government has announced this area as Ramagram Municipality. The site is located in 830 41′ 05″ E and 270 29′ 55″ N on the height of 107 m from MSL1 .
According to Buddhist literature Sujat was the King of Saketa. He had have four sons and five daughters from his first wife. After her death the king married for second time. When the second queen gave birth to a son, she put her desire and also insisted the king to make her son the heir of the king and he must succeed the throne after the king.. Hence, the nine children of the first queen were forced to leave Saketa Kingdom.

विशिष्ट चिनारी, गर्वको अभिव्यक्ति

By ध्रुवहरि अधिकारी

‘बुद्धको जन्म लुम्बिनी नेपालमा भएको हो ।’ यी शव्दहरुको अंग्रेजी रुपान्तरण आफ्नो चिनारी कार्ड भिजिटिङ कार्ड मा छाप्ने र आफूसित परिचयमा आउने हरेक मानिसलाई त्यो कार्ड दिने डा. गोविन्दप्रसाद थापालाई धेरै नेपालीले चिन्दछन् । कतिपयले उहाँलाई प्रहरी सेवामा बहाल छँदै विद्यावारिधि गर्ने पहिलो उच्चपदस्थ अधिकृतको रुपमा हेर्दा हुन् । मैले पनि त्यही क्रममा चिनेको हो । बुद्धसित गाँसिएको देशको विशिष्ट पहिचानप्रति गर्व गर्ने र सजग रहने डा. थापाको कार्यशैली प्रशंसनीय छ ।

‘देखेको मुलुक’ का लेखक कनकमणि दीक्षितको हेराइ अलिक बेग्लै किसिमको रहेछ । लेखकको रायमा नेपाललाई बुद्ध जन्मेको देश भनेर गर्व गर्नुको खास अर्थ छैन किनभने अढाइ हजार वर्षअघि सिद्धार्थ गौतम जन्मिँदा नेपाल भन्ने राज्य नै थिएन । झट्ट सुन्दा हो पनि इतिहासको सन्दर्भमा आजको भूगोललाई नियाल्दा लेखकको कथनलाई गलत भन्न मिल्दैन । र यो तर्कसित सहमत हुने हो भने केटाकेटीलाई पढाइने बुद्धसम्बन्धी पाठ्य सामग्री फेर्नुपर्छ भन्ने लेखकको दिशा-निर्देशलाई पनि स्वीकार गर्नुपर्ने हुन्छ । लेखको आग्रह त्यस्तै छ ।

विश्वविद्यालयका पुस्तकमा बुद्धबारे भ्रामक कुरा

By भवानीश्वर गौतम

-  त्रिभुवन विश्वविद्यालय केन्द्रीय अंग्रेजी विभागले दोस्रो वर्षको पाठ्यपुस्तकका रूपमा राखेको चाल्र्स भान डोरेको ँअ हिस्ट्री अफ नलेज’ मा ‘बुद्ध उत्तरभारतमा जम्मेका हुन्’ भन्ने गलत सूचना राखिएको थियो । अहिले ँसस्पेन्स्सन’मा परेको छ ।
-  त्रिविको आमसञ्चार तथा पत्रकारिता विभागले स्नातकोत्तर तह दोस्रो वर्षका विद्यार्थीलाई अनिवार्य रूपमा पढाउने ँकम्युनिकेसन फर द डेभलपमेन्ट इन द थर्ड वल्र्ड’ किताबमा पनि बुद्धका विषयमा दोहोरो अर्थ लाग्ने कुरा समेटिएका छन् । ँनेपाल’ देशको कतै उल्लेख छैन ।
यी त केही उदाहरण मात्र हुन् । नेपालका विश्वविद्यालयमा पाठ्यपुस्तकका रूपमा रहेका पुस्तकमा यस्ता भ्रामक कुरा धेरै भेट्टाउन सकिन्छ । नेपाली विद्यार्थीले नेपालमै जन्मिएका गौतम बुद्धका बारेमा भ्रामक कुरा पढ्नुपरेको छ । विश्वविद्यालयले पाठ्यपुस्तकका रूपमा राखेका विदेशी लेखकका पुस्तकमा बुद्धका बारेमा भ्रामक कुरा पाइने गरेका हुन् । तर, कसैले पनि वास्तविक कुरा लेख्न भारत सरकार र भारतका बुद्धिजीवीसँग कुनै पहलसमेत गरेको छैन ।
त्रिवि केन्द्रीय अंग्रेजी विभागले दोस्रो वर्षको पाठ्यपुस्तकका रूपमा राखेको चाल्र्स भान डोरेको ‘अ हिस्ट्री अफ नलेज’ मा ‘बुद्ध उत्तरभारतमा जम्मेका हुन्’ भन्ने गलत सूचना राखिएको थियो । गत वर्ष नयाँ पत्रिकामा समाचार प्रकाशित र विद्यार्थीको विरोध भएपछि सो पुस्तक नै पढाउन छाडिएको छ । सो पुस्तक पढाइएको पनि छैन र त्यसको ठाउँमा अर्को नयाँ विषय पनि राखिएको छैन ।
त्रिभुवन विश्वविद्यालयको पत्रकारिता तथा आमसञ्चार विषयको पाठ्यपुस्तकमा पनि बुद्धका बारेमा विद्यार्थीलाई अलमलमा पार्ने कुरा छन् । त्रिविको आमसञ्चार तथा पत्रकारिता विभागले स्नातकोत्तर तह दोस्रो वर्षका विद्यार्थीलाई अनिवार्य रूपमा पढाउने ‘कम्युनिकेसन फर द डेभलपमेन्ट इन द थर्ड वल्र्ड’ किताबमा पनि बुद्धका विषयमा दोहोरो अर्थ लाग्ने कुरा समेटिएका छन् । पृष्ठ २८८मा रहेको ‘बुद्धिजम एन्ड लिबरेसन’ शीर्षकको पाठमा बुद्धिजमको ‘ओरिजिन’ र ‘बुद्ध लिभ्ड इन एन्सियन्ट नर्थन इन्डिया’ उल्लेख छ ।
सो पुस्तकमा बुद्धिस्ट भएका देशको सूचीमा समेत नेपालको नाम उल्लेख गरिएको छैन । सो पेजको अन्तिम अनुच्छेदमा बुद्धिजमको विभिन्न क्षेत्र समेटिएको छ । विश्वभरि तीन सय मिलियन बुद्धिस्ट बस्छन् । तीनमा पनि मुख्यगरी श्रीलंका म्यानमार, लावस, क्याम्बोडिया, थाइल्यान्ड, चीन, भुटान, मंगोलिया  र जापान उल्लेख छ । तर, नेपालको नाम भने उल्लेख  गरिएको छैन ।
विद्यार्थीले सो विषयमा अनिवार्य रूपमा अध्ययन गर्नुपर्ने सय पूणर्ांक रहेको छ । सोही विषय पढाउने प्राध्यापक लालदेउसा राईले ‘स्पि्रचुआलिजम थ्योरी’मा जोड दिने भएकाले कमी-कमजोरी थाहा नपाएको बताए ।
अघिल्लो वर्ष नयाँ पत्रिकाले समाचार प्रकाशित गरेपछि त्रिवि केन्द्रीय अंग्रेजी विभागले दोस्रो वर्षको पाठ्यसामग्रीमा भएको बुद्धसम्बन्धी भ्रामक कुरालाई हटाएको थियो । चाल्र्स भान डोरेको ‘अ हिस्ट्री अफ नलेज’मा बुद्धसम्बन्धी आपत्तिजनक कुरा भएको भन्दै पढाउन थालेको दस वर्षपछि सो कुरा हटाएको थियो । सो पुस्तकमा ‘बुद्ध उत्तरभारतमा जन्मेका हुन्’ भन्ने लेखिएको छ ।

Some Relevant Article Links

The Discovery of the Birthplace of the Buddha
Showing the Seeds of the Lotus by John C. Huntington
(Note that in the map Kapilvastu wrongly showed  in India)
Where the Buddha was born: Lumbini, Nepal by B. K. Rana
Lumbini on Trial:  The Untold Story
Life and Teachings of Buddha Some Gleanings
Lumbini’s latest Discovery: the Birth Spot of the Buddha
Ramagram Excavation-IV by Sukra Sagar Shrestha

NEPAL’S LUMBINI: WHERE THE BUDDHA WAS BORN

“…. Hida  Bhagavm Jateti Lumini Game“( The Lord  Buddha was born here in Lumbini Village). The full text of the inscription in English reads: “Twenty years after the coronation, Beloved-of-the-Gods, King Piyadasi (Ashok) visited this place and worshiped because here, Lord Buddha, sage of Sakyamuni was born”.[1]

By  B. K. Rana

General Background:
Lumbini, the present southwestern Nepalese Tarai, is one of the holiest Buddhist pilgrimages on the earth. Lumbini presents herself as a land of eternal peace and serenity. In fact it is a fountain of love, compassion, nonviolence and world peace also. The importance of this holiest pilgrimage is profound because Buddha was born here some 2600 years ago.
The young pregnant princess Maya Devi was on her way from Kapilvastu to Devadaha[1], her father’s home, as the time had come to deliver[2] baby Siddhartha Gautama – the future Buddha. The ‘Pradimoksha Van’ – Lumbini Garden – as so enchanting it was, she virtually could not resist ! She thought to stroll around the garden and take a bath also in ‘Pushkarini’ pond down there since the destination was not that far away. After the bath, she felt some pain in her stomach. Lo, she went into labour before reaching Devadaha! And a baby boy was born to become – the Enlightened One – the Buddha, the prince of peace, love and compassion. It was on the full moon day, Friday, Vaisakha of 623 B.C[3] .
As soon as the baby boy had entered the world, ‘he walked seven steps northwards on lotus petals; raised right hand forefinger and spoke, “Aggohamamsi Lokassa”[4] . At least two celestial figures began pouring water in his worship. In joy lotuses were thrown down from the heaven also’. This is what the Buddhist texts read and the Buddhists also believe in.

हटेका मेरो भ्रमहरु

By चन्द्र घर्ती मगर

छिमेकीहरु,
बैगुणी रैछन्
मिलेर भएन
कुल्चने रैछन्
सहेर पनि भएन
अब त,
मलाई यसरी मिल्नु छैन
थप ज्यादती सहनु पनि छैन । कपुत नेताहरु,
असक्षम रैछन्
बुइ चढाएर भएन
पत्थर रैछन्
सत्य बुझाएर पनि भएन